Phát huy giá trị bộ bản đồ và tư liệu "Hoàng Sa, Trường Sa của Việt Nam - Những bằng chứng lịch sử và pháp lý" trong công tác thông tin, tuyên truyền hiện nay
Bộ bản đồ và tư liệu “Hoàng Sa, Trường Sa của Việt Nam - Những bằng chứng lịch sử và pháp lý” đóng vai trò trò chơi rất quan trọng trong đấu tranh khẳng định và bảo vệ quyền chủ quyền của Việt Nam trên Biển Đông. Các tư liệu, bản đồ có tính xác thực lịch sử cụ thể và giá trị pháp lý cao đã có thể thực hiện một cách minh định lịch sử khai phá, xác lập, quản lý và thực thi quyền hợp pháp chủ quyền của Việt Nam trên quần quần đảo Hoàng Sa, Trường Sa qua các thời kỳ. Do đó, phát huy giá trị Bộ bản đồ và tư liệu trong công tác thông tin, tuyền truyền thông là rất cần thiết, đặt trong bối cảnh cuộc đấu tranh bảo vệ quyền biển, đảo của Tổ quốc luôn phải đối mặt với nhiều khó khăn, quy thức, đặc biệt là trên mặt trận thông tin - truyền thông.
Triển lãm bản đồ và trưng bày tư liệu Hoàng Sa, Trường Sa của Việt Nam - Ảnh: Yonhap
1. Tổng quan về Bộ bản đồ và tư liệu “Hoàng Sa, Trường Sa của Việt Nam - Những bằng chứng lịch sử và pháp lý”
Bộ bản đồ và tư liệu “Hoàng Sa, Trường Sa của Việt Nam - Những bằng chứng lịch sử và pháp lý” là hệ thống các bản đồ, tư liệu, hình ảnh đặc sắc, có giá trị lịch sử và pháp lý cao, thể hiện hợp pháp chủ quyền của Việt Nam đối với quần đảo Hoàng Sa và Trường Sa.
Đây là kết quả của quá trình nghiên cứu, tìm kiếm công phu, kỹ lưỡng; được Bộ thông tin và Truyền thông phân phối phù hợp với các bộ, ngành và các nhà khoa học, các nhà sưu tập tầm trong và ngoài nước tiến hành sưu tầm, thẩm định các tài liệu, bản đồ của Việt Nam, nước ngoài để xây dựng tòa nhà Bản đồ và dữ liệu này. Nguồn tư liệu và bản đồ có đóng góp rất lớn từ các đơn vị như Trung tâm Lưu trữ Quốc gia I; Viện Nghiên cứu Hán Nôm, Viện Nghiên cứu Phát triển Kinh tế - Xã hội Đà Nẵng, Ủy ban Nhân dân huyện Hoàng Sa... cùng một số tổ chức, cá nhân khác.
Bộ bản đồ và tư liệu “Hoàng Sa, Trường Sa của Việt Nam - Những bằng chứng lịch sử và pháp lý bao gồm” các bản đồ, tư liệu, hình ảnh được sắp xếp thành các nhóm chính: Hoàng Sa, Trường Sa trong thư tích cổ và bản đồ cổ Việt Nam; Bản đồ xuất bản tại phương Tây (thế kỷ XVI - XIX) ghi nhận quyền chủ quyền của Việt Nam đối với quần đảo Hoàng Sa và Trường Sa; Bản đồ Trung Quốc do phương Tây và Trung Quốc xuất bản (thế kỷ XVI - XX) xác nhận hai quần đảo Hoàng Sa, Trường Sa không thuộc về Trung Quốc; Hoàng Sa, Trường Sa trong thời kỳ thuộc địa và cho đến trước năm 1975; Một số tư liệu, hình ảnh về biển, đảo và công tác đấu tranh bảo vệ chủ quyền biển, đảo của Việt Nam.
Giá trị Bộ bản đồ và tư liệu “Hoàng Sa, Trường Sa của Việt Nam - Những bằng chứng lịch sử và pháp lý” có thể hiện qua các nội dung chính sau:
Trước đó, Bộ bản đồ và tư liệu đã cho thấy, Nhà nước Việt Nam là chủ thể duy nhất đã khai phá, xác lập và thực thi chủ quyền trên quần đảo Hoàng Sa, Trường Sa từ thế kỷ XVII bằng con đường hòa bình, liên tục và không có tranh chấp đến năm 1909. Điều này đã có thể hiện qua các nguồn sử liệu phong phú như Toản tập Thiên Nam tứ chí lộ đồ thư do Đỗ Bá soạn năm 1686; Phủ biên lục lục do Lê Quý Đôn biên soạn năm 1776; Hoàng Việt địa dư chí (1833); Đại Nam thực lục chính biên (1844 - 1848); Việt sử cương giám khảo lược (1876); Quốc triều chính biên yếu yếu (1910)… Các tài liệu chính sử của Nhà nước Việt Nam như Đại Nam thực lục.
Đặc biệt, nội dung về các hoạt động quản lý và thực thi quyền chủ quyền của Việt Nam đối với quần đảo Hoàng Sa và Trường Sa vẫn được phản ánh sắc nét và cụ thể ở Châu bản triều Nguyễn . Đây là các văn bản hành chính thức của triều đình nhà Nguyễn, có dấu phê duyệt của Hoàng đế và ấn tín các cơ quan nhà nước nên mang tính pháp lý rất cao.
Thứ hai, Bộ bản đồ và tư liệu đã tìm thấy quyền chủ quyền của Việt Nam đối với quần đảo Hoàng Sa và Trường Sa đã được khẳng định và ghi nhận tại các cuộc bầu cử quốc tế quan trọng mà không có bất kỳ sự phản đối nào bất kỳ từ tham số quốc gia nào.
Tại Đại hội nghị San Francisco (từ ngày 4 đến ngày 8-9-1951, với sự tham dự của 51 quốc gia), Trưởng phái quân đoàn quốc gia Việt Nam, Thủ tướng chính quyền Bảo Đại, ông Trần Văn Hữu đã tuyên bố: “ ...để dập tắt những mầm mống tranh chấp sau này, chúng tôi khẳng định quyền chủ của chúng tôi đối với quần đảo Trường Sa và Hoàng Sa, những quần đảo đảo luôn thuộc về Việt Nam” (1) mà không gặp bất cứ điều gì phản ánh hoặc bảo mật quốc tế.
Theo diễn tiến lịch sử, từ Tuyên bố Cai-rô ngày 27-11-1943 và Tuyên ngôn Hội nghị Postdam ngày 26-7-1945 khẳng định lại nội dung Tuyên bố Cai-rô cho đến Hòa ước San Francisco (ký ngày 8) -9-1951), các văn kiện pháp lý quốc tế nói trên đã không xác nhận quyền chủ của bất cứ quốc gia nào khác đối với quần đảo Hoàng Sa và Trường Sa thuộc quyền chủ chủ của Việt Nam.
Thứ ba , các tư liệu, bản đồ từ phương Tây đã mặc định khẳng định quần đảo Hoàng Sa và Trường Sa là những nơi thực sự có thể quản lý lãnh thổ của Việt Nam; đồng thời, các bản đồ lãnh thổ Trung Quốc do phương Tây và chính Trung Quốc xuất bản đều xác nhận lãnh thổ cực Nam của Trung Quốc chỉ giới hạn đến đảo Hải Nam, không có quần đảo Hoàng Sa và Trường Sa thuộc chủ sở hữu quyền của Việt Nam.
Tiêu biểu như bản đồ của anh em nhà Văn Langren (người Hà Lan) vẽ năm 1595. Bản đồ vẽ chi tiết hơn, hình vẽ Hoàng Sa rõ ràng và hình điển, chỉ rõ I.de Pracel. Quần đảo Hoàng Sa cùng với dải bãi biển và bãi cát Hoàng Sa được phân biệt rõ ràng với các đảo Pulo S.polo (Cù Lao Chàm), Pulo Catam (Cù Lao Ré), Pulo Cambir (Cù Lao Xanh)… ở ven bờ biển.
Bản đồ A Nam đại quốc họa đồ, do Giám mục Pháp Jean Louis Taberd vẽ và nằm trong phần phụ của cuốn sách Dictionarium latino-anamiticum (Từ điển Latin - An Nam), được xuất bản tại Calcutta (Ấn Độ) năm 1838 có dòng chữ Latinh: Paracel seu Cát Vàng , nghĩa là “Paracel hoặc là Cát Vàng” để chỉ quần đảo Hoàng Sa thuộc về Việt Nam. Đặc biệt là bộ Atlas Universel do Philippe Vandermaelen (1795 - 1869), nhà địa lý học người Bỉ, người sáng lập Viện Địa lý Hoàng gia Bỉ biên soạn, xuất bản tại Bruxelles (Bỉ) vào năm 1827 (2 ) . Bản đồ Partie de la Cochinchine ở tập 2 khẳng định Hoàng Sa (quần đảo Hoàng Sa) là thuộc về Việt Nam. Điều này cho thấy sự thống nhất giữa bản đồ quốc tế và Việt Nam về chủ quyền của Việt Nam đối đầu với quần đảo Hoàng Sa và Trường Sa.
Nhiều bản đồ Trung Quốc do phương Tây vẽ đều được ghi lãnh thổ cực Nam Trung Quốc là đảo Hải Nam. Bản đồ Trung Quốc do các nhà nước Trung Quốc xuất bản và phát hành chính thức cũng có thể hiện nhất quán như vậy. Đáng chú ý là bản đồ Hoàng triều trực tỉnh địa dư toàn đồ (do nhà Thanh xuất bản năm 1904), có thể hiện lãnh thổ cực Nam của Trung Quốc chỉ giới hạn ở đảo Hải Nam. “Tấm bản đồ hơn trăm năm này không chỉ mang đến những thông tin lịch sử giá trị mà tự thân nó nói lên một thông điệp rằng, từ năm 1904, trong nhận thức của người Trung Quốc, cực nam đất nước của họ chỉ đến đảo Hải Nam. Đồng nghĩa, đây là bằng chứng tư liệu do chính Trung Quốc xuất bản khẳng định quần đảo Hoàng Sa và Trường Sa không thuộc quyền chủ sở hữu của Trung Quốc” (3) .
Ngoài ra, Bộ bản đồ và tư liệu còn có các bản đồ Việt Nam từ thế kỷ XVI - XIX ghi nhận quyền chủ quyền của Việt Nam đối với quần đảo Hoàng Sa và Trường Sa. Tiêu biểu như Đại Nam nhất toàn đồ do vua Minh Mạng vẽ vào năm 1838, có thể hiện hai địa danh Hoàng Sa và Vạn Lý Trường Sa bằng chữ Hán. Bản đồ vẽ hình thế tỉnh Quảng Ngãi trong tập bản đồ Việt Nam , biên soạn vào thế kỷ XIX. Chú dẫn phía trên bản đồ này có miêu tả địa danh Bãi Cát Vàng bằng chữ Nôm, ở ngoài tỉnh Quảng Ngãi.
Tư liệu của phương Tây xuất bản từ thế kỷ XVII đến thế kỷ XIX, trong đó có trang văn bản miêu tả về quần đảo Hoàng Sa và Trường Sa cũng như quá trình người Việt đến quần đảo này để khai thác hải sản phẩm,cắm đèn chủ và thực thi quyền chủ. Tiêu biểu như sách Tableau de la Cochinchine do E. Cortambert và Léon de Rosny biên soạn, xuất bản tại Paris năm 1862, viết về vương quốc Cochinchine. Trang 7 liệt kê Paracel trong bảng miêu tả về Cochinchine và ghi rõ: “đối diện với Huế là quần đảo Paracels tức là Kat-vang (Cát Vàng)”, khẳng định Paracels (tức quần đảo Hoàng Sa) chắc chắn thuộc về Việt Nam.
Về thời kỳ Pháp thuộc và cho đến trước năm 1975, Bộ bản đồ và tư liệu có các hình ảnh về quá trình sử dụng và thực thi chủ quyền của chính quyền Việt Nam và chính quyền Pháp ở Đông Dương những năm 1936 - 1954 . Đây là những tư liệu được Ủy ban Biên giới Quốc gia - Bộ Ngoại giao cung cấp và một số hình ảnh hiện đang được lưu trữ tại UBND huyện Hoàng Sa, thành phố Đà Nẵng. Tiêu biểu như Nghị định số 4702-CP ngày 21-12-1933 của Thống đốc Nam Kỳ MJ Krautheimer ký (Nghị định Sáp nhập các đảo Trường Sa, An Bang, Itu Aba, nhóm Song Tử, Loại Ta và Thị Tứ vào địa chỉ tỉnh Bà Rịa). Hình ảnh tấm bia khẳng định quyền chủ sở hữu của một đơn vị quân bảo vệ người Việt Nam trên đảo Hoàng Sa vào tháng 6-1938. Trên bia có giải dòng chữ: “République Francaise - Empire d'Annam - Archipels des Paracels 1816 - Ile de Pattle 1938” (Cộng hòa Pháp - Đế chế An Nam - Quần đảo Hoàng Sa 1816 - Đảo Hoàng Sa 1938).
Thời kỳ Việt Nam Cộng hoà có các công văn, phiếu trình, văn bản hành chính liên quan đến công tác quản lý, thực thi chủ quyền đối với quần đảo Hoàng Sa, Trường Sa như cử cử quân đội bảo an người Việt ra đóng ở các đảo Hoàng Sa, Trường Sa; công văn và tuyên bố của Chính phủ Việt Nam Cộng hòa về việc vi phạm của Trung Quốc đối với quần đảo Hoàng Sa.
Cùng với đó, Bộ bản đồ và tư liệu còn có những tài liệu, hình ảnh, thể hiện quan tâm, tình cảm đặc biệt của Đảng, Nhà nước, quân đội, các tổ chức chính trị - xã hội, nhân dân và đồng bào ta ở nước ngoài với những hành động thiết thực, chung sức bảo vệ chủ quyền biển đảo của Tổ quốc. Điều này khẳng định sự đoàn kết, quyết tâm, ý chí trước sau như một Đảng toàn, toàn quân, toàn dân tộc Việt Nam tranh đấu với nhiệm vụ bảo vệ chủ quyền biển, đảo ngọc của Tổ quốc, trong đó có quần đảo Hoàng Sa và Trường Sa.
2. Công tác thông tin, tuyên truyền về Bộ bản đồ và tư liệu “Hoàng Sa, Trường Sa của Việt Nam - Những bằng chứng lịch sử và pháp lý”
Trong những năm qua, Bộ bản đồ và tư liệu “ Hoàng Sa, Trường Sa của Việt Nam - Những bằng chứng lịch sử và pháp lý ” đã được giới thiệu, thông tin, tuyên truyền rộng rãi trên cả nước; đồng thời giới thiệu đến đông đảo bà con người Việt ở nước ngoài và bạn bè quốc tế. Trong đó, “Bộ Thông tin và Truyền thông đã tổ chức nhiều cuộc triển lãm bản đồ và trưng bày tư liệu “Hoàng Sa, Trường Sa của Việt Nam - Những người có bằng chứng lịch sử và pháp lý” tại 63 tỉnh thành, phố trực thuộc về Trung Quốc; 24 đơn vị lực lượng vũ trang, lực lượng kiểm ngư; 11 huyện, thành phố” (4) .
Tính riêng trong năm 2019, Bộ Thông tin và Truyền thông đã “tổ chức triển khai bản đồ và trưng bày tư liệu “Hoàng Sa, Trường Sa của Việt Nam - Những bằng chứng lịch sử và pháp lý” tại 5 đại học, trường đại học trên toàn quốc” (5) , thu hút sự tham gia tìm hiểu về biển, đảo đất nước ở giới trẻ, đặc biệt là sinh viên.
Để lan tỏa hình ảnh đất nước, con người Việt Nam gắn kết với biển, đảo đến bạn bè quốc tế, Bộ Thông tin và Truyền thông đã tổ chức 3 triển lãm ảnh, tư liệu với chủ đề “ Việt Nam đất nước, con người - Hướng từ biển, đảo ” tại nước ngoài (Cộng hòa Pháp, Cộng hòa Séc và Liên bang Nga), trong đó có những tư liệu, bản đồ thể hiện chủ quyền của Việt Nam đối với hai Quần đảo Hoàng Sa và Trường Sa .
Bên cạnh đó, để đổi mới, đa dạng hóa phương pháp tuyên truyền qua ứng dụng công nghệ thông tin, Bộ Thông tin và Truyền thông đã xây dựng nội dung triển lãm phòng trưng bày số “ Hoàng Sa, Trường Sa của Việt Nam - Những người có bằng chứng lịch sử và pháp lý ”; từng bước nâng cấp công nghệ, chất lượng đồ họa, bổ sung tư liệu dựa trên cơ sở dữ liệu được số hóa nhằm thực hiện hiệu quả công việc thông tin, tuyên truyền bản quyền của Việt Nam trên Biển Đông đến các đối tượng tuyên bố truyền ở mọi lúc, mọi nơi, thông qua mạng internet, thiết bị di động thông minh.
Giai đoạn 2015 - 2020, Bộ Thông tin và Truyền thông đã tổ chức 61 cuộc triển lãm số “Hoàng Sa, Trường Sa của Việt Nam - Những người có bằng chứng lịch sử và pháp lý” tại các trường trung học phổ thông trên địa bàn 21 tỉnh, thành phố trên toàn quốc. Trong năm 2019, Bộ Thông tin và Truyền thông đã “Tổ chức phát triển phòng trưng bày số “Hoàng Sa, Trường Sa của Việt Nam - Những người bằng chứng lịch sử và pháp lý” tại 28 trường trung học phổ thông trên địa bàn 10 tỉnh trên toàn toàn quốc” (6) .
Trên cơ sở dữ liệu của Bộ bản đồ và tư liệu “ Hoàng Sa, Trường Sa của Việt Nam - Những bằng chứng lịch sử và pháp lý ” được Bộ Thông tin và Truyền thông cung cấp, trao quà (là bản sao chụp và phần số phần mềm của Bộ bản đồ và tư liệu “Hoàng Sa, Trường Sa của Việt Nam - Bằng chứng lịch sử và pháp lý” ), nhiều địa phương, đơn vị chủ nhà xây dựng kế hoạch và thực hiện công việc thông tin , tuyên truyền về Bộ bản đồ và tư liệu đến đông đảo cán bộ, vùng, người lao động và nhân dân trên bàn địa phương.
Đơn cử cử như tại Khánh Hòa, “Giai đoạn 2017 - 2020, Sở Thông tin và Truyền thông đã tổ chức phát triển phòng trưng bày lưu động và trưng bày tư liệu “Hoàng Sa, Trường Sa của Việt Nam - Những người có bằng chứng lịch sử và pháp lý ” trên địa bàn Tỉnh Khánh Hòa tại 7 huyện, thị xã, thành phố. Qua 7 phòng triển lãm (triển lãm kéo dài 3 ngày tại mỗi địa phương), đã đón tiếp 12.229 người đến tham quan, tìm hiểu về phát triển phòng trưng bày… Tổ chức 3 phòng triển lãm số “Hoàng Sa, Trường Sa của Việt Nam - Những bằng chứng lịch sử và pháp lý” tại 3 trường trung học phổ thông trên địa bàn thành phố Nha Trang, thu hút 4.750 giáo dục viên và học sinh tham dự” (7) .
Nguồn tư liệu quý từ Bộ bản đồ và tư liệu đã được sử dụng trong các công trình nghiên cứu khoa học, xây dựng nội dung tuyên truyền về biển, đảo… góp phần không nhỏ thúc đẩy lan tỏa giá trị Bộ bản đồ và tư liệu This to all tầng lớp nhân dân những năm gần đây. Ngoài ra, những bản đồ, tư liệu quý này đã được các nhà khoa học, nhà nghiên cứu, các nhà báo, phóng viên… đơn vị lựa chọn, sử dụng trong các bài viết, nghiên cứu cũng như đấu tranh với những thảo luận cơ sai trái, xuyên qua chủ quyền của Việt Nam đối với quần đảo Hoàng Sa và Trường Sa, đặc biệt là trên không gian mạng, góp phần không nhỏ vào công cuộc bảo vệ quyền chủ biển, đảo hoang của Tổ quốc hiện nay.
Nhìn tổng thể, công tác thông tin, tuyên truyền về Bộ bản đồ và tư liệu “Hoàng Sa, Trường Sa của Việt Nam - Những người bằng chứng lịch sử và pháp lý” trong những năm qua đã đạt được nhiều kết quả quan trọng:
Một là, Bộ bản đồ và tư liệu là những minh chứng sống động, đáng tin cậy, giúp cho đông đảo nhân dân có một cái nhìn đầy đủ, trung thực về chủ quyền hợp pháp của Việt Nam đối với quần đảo Hoàng Sa và Trường Sa. Việc thực thi chủ quyền của Việt Nam đối với quần đảo Hoàng Sa và quần đảo Trường Sa là hoàn toàn phù hợp, đáp ứng các tiêu chuẩn của luật pháp quốc tế về thụ đắc lãnh thổ, phù hợp với các quy định trong Công ước của Liên hợp quốc về Luật Biển năm 1982.
Hải là, Bộ bản đồ và tư liệu đã góp phần khẳng định lập trường chính nghĩa của Việt Nam đối đầu với quần đảo Hoàng Sa, Trường Sa. Qua đó khắc sâu ý thức về chủ quyền quốc gia trên biển đối với mỗi người dân Việt Nam; nâng cao tinh thần liên đoàn, ý thức trách nhiệm đội ngũ cán bộ, quân viên và toàn dân trong công cuộc bảo vệ quyền chủ biển, đảo quốc.
Ba là, Bộ bản đồ và tư liệu đã giúp đồng bào ta ở nước ngoài cũng như bạn bè quốc tế có cách nhìn khách quan, trung thực về vấn đề chủ quyền trên Biển Đông. Điều này góp phần gắn kết bà con kiều bào với nhiệm vụ bảo vệ biển, đảo quê hương cũng như tranh thủ sự hỗ trợ của bạn bè quốc tế đối lập trường, ứng xử và hành động của Việt Nam liên quan đến vấn đề chủ quyền đối với quần đảo Hoàng Sa và Trường Sa.
Bốn là những người bằng chứng lịch sử và pháp lý mà Bộ bản đồ và tư liệu có thể hiện là cơ sở vững chắc để Việt Nam đấu tranh bằng con đường ngoại giao, pháp lý, bảo vệ quyền chủ đối với quần đảo Hoàng Sa và Trường Sa; đồng thời bỏ những yêu sách chủ quyền vô căn cứ từ phía Trung Quốc.
Bên viền đó, công tác thông tin, tuyên truyền giá trị Bộ bản đồ và tư liệu “Hoàng Sa, Trường Sa của Việt Nam - Những bằng chứng lịch sử và pháp lý” cũng có nhiều nội dung cần quan tâm:
Thứ nhất, bản sao chụp Bộ bản đồ và tư liệu “Hoàng Sa, Trường Sa của Việt Nam - Những bằng chứng lịch sử và pháp lý” đã được Bộ Thông tin và Truyền thông trao quà cho nhiều cơ quan, tổ chức, đơn vị trí trên cả nước. Tuy nhiên, phát huy giá trị Bộ bản đồ và tư liệu vào hoạt động triển lãm, thông tin, tuyên truyền chưa có sự đồng nhất, mà vẫn tùy thuộc vào cách thức tổ chức và quan tâm của mỗi tổ chức, đơn vị .
Thứ hai, Bộ bản đồ và Tư liệu “Hoàng Sa, Trường Sa của Việt Nam - Những bằng chứng lịch sử và pháp lý” hiện có là những bản đồ, tư liệu đã được thẩm định định béo túc, kỹ lưỡng. Tuy nhiên, hiện nay, trên thị trường và không gian mạng có rất nhiều tư liệu trôi nổi liên quan đến Hoàng Sa và Trường Sa chưa được kiểm tra về giá trị và tính xác thực. Điều này ảnh hưởng không nhỏ về tính đồng nhất đối với các bản đồ, tư liệu có thể hiện chủ quyền của Việt Nam đối với quần đảo Hoàng Sa và Trường Sa.
Thứ ba, nội dung bộ bản đồ và tư liệu trong những năm thường được trình bày trưng bày, giới thiệu tại các địa phương, đơn vị, các trường học, trường đại học… còn tại các diễn đàn học thuật, hội thảo khoa học các cấp chưa được chú ý thông tin, tuyên truyền; mặc dù đây là kênh có thể phổ biến, lan tỏa những bằng chứng lịch sử và pháp lý khẳng định quyền chủ sở hữu của Việt Nam đối với Hoàng Sa, Trường Sa đến công chúng cũng như giới học thuật.
Thứ tư, hệ thống các quan điểm, chủ tài khoản, chính sách nhất quán của Đảng, Nhà nước Việt Nam về vấn đề Biển Đông, đặc biệt là lập trường, quan điểm về chủ quyền đối với hai quần đảo Hoàng Sa, Trường Sa không thể xây dựng thành một chủ đề riêng, trình bày đầy đủ và bảo mật.
Thứ năm, công tác thông tin, tuyên truyền về giá trị Bộ bản đồ và tư liệu đối với đồng bào ta ở nước ngoài và bạn bè quốc tế chưa được tổ chức nhiều để tạo ra làn tỏa mạnh mẽ về chủ quyền hợp pháp của Việt Nam phản đối quần đảo Hoàng Sa, Trường Sa cũng như lập trường, quan điểm của Việt Nam đối với vấn đề Biển Đông.
3. Một số giải pháp phát huy giá trị Bộ bản đồ và tư liệu trong công tác thông tin, tuyên truyền hiện nay
Hiện nay, các nước trong và ngoài khu vực đều có chiến lược tuyên truyền về bảo vệ các chính sách của mình tại biển Đông, phản xạ bác yêu sách của các nước khác, làm dư luận hiểu không đúng vấn đề vấn đề Biển Đông. Thực tế này đặt ra những yêu cầu mới về công tác thông tin, tuyên truyền về biển, đảo nói chung và phát huy giá trị Bộ bản đồ và tư liệu “ Hoàng Sa, Trường Sa của Việt Nam - Những bằng chứng lịch sử và pháp lý” nói riêng, cần thực hiện tốt một số giải pháp sau:
Một là, thực hiện công tác thông tin, tuyên truyền giá trị Bộ bản đồ và tư liệu “Hoàng Sa, Trường Sa của Việt Nam - Những bằng chứng lịch sử và pháp lý” một cách bài bản, chắc chắn ngay từ cấp cơ sở Vì thế. Theo đó, tại mỗi đơn vị hành động chính cấp, cần phải có một bản đồ và tư liệu sao, đồng thời bố cục không hiển thị phù hợp, tùy chọn cho mỗi địa phương. Tổ chức các lớp huấn luyện, bồi dưỡng kiến thức, kỹ năng tuyên truyền biển, đảo cán bộ cơ sở trách nhiệm công thông tin, tuyên truyền chiến lược quảng bá rộng rãi về Bộ bản đồ và tư liệu đến có giá trị đông đảo nhân dân.
Về lâu dài, đây là điều cần thiết để những tư liệu, bản đồ hiện chủ quyền hợp pháp của Việt Nam đối với quần đảo Hoàng Sa, Trường Sa được đông đảo nhân dân dễ dàng tiếp cận, tìm hiểu, đặc biệt là thế hệ trẻ. Từ đó giúp mỗi người dân có được những kiến thức cơ bản về chủ quyền quốc gia trên Biển Đông, trong đó có quần đảo Hoàng Sa, Trường Sa. Đồng thời, những tư liệu sinh động từ Bộ bản đồ và tư liệu “Hoàng Sa, Trường Sa của Việt Nam - Những bằng chứng lịch sử và pháp lý” là điều kiện cần thiết để mỗi người dân dân nhận thức sâu sắc hơn giá trị tinh thần về chủ quyền biển, đảo của Tổ quốc đã được định hình xuyên suốt chiều dài lịch sử; từ đó bồi bồi ý chí, nuôi dưỡng quyết tâm đối với công cuộc đấu tranh, bảo vệ chủ quyền biển, đảo hiện nay.
Hải là, đáp ứng kịp thời chuẩn hóa tư liệu về chủ quyền của Việt Nam đối với quần đảo Hoàng Sa và Trường Sa. Trong những năm qua, đặc biệt là khi Chỉ thị số 33/CT-TTg ngày 12-11-2012 của Thủ tướng Chính phủ về tăng cường công tác sưu tầm, thẩm định, công bố, sử dụng các tài liệu, bản đồ , ấn phẩm và khen thưởng dành cho các cá nhân, tổ chức sưu tầm tầm và tặng tài liệu liên quan đến chủ quyền biển, đảo Việt Nam được ban hành, công tác sưu tầm, thẩm định các thứ tư liệu về chủ quyền của Việt Nam đối với quần đảo Hoàng Sa, Trường Sa đã tiến hành nguy hiểm, nguy hiểm, với sự tham gia của nhiều tổ chức, cá nhân, chuyên gia nghiên cứu về biển, đảo.
Trên cơ sở các kết quả sưu tầm, đã được thẩm định, cần chuẩn bị hóa các vật liệu, bản đồ có thể hiện quyền chủ quyền của Việt Nam đối với Hoàng Sa và Trường Sa cả về hình thức giá trị khoa học, pháp lý; đồng thời bổ sung vào Bộ bản đồ và tư liệu “Hoàng Sa, Trường Sa của Việt Nam - Những bằng chứng lịch sử và pháp lý” một cách đầy đủ, toàn diện.
Cạnh đó, nguồn tư liệu, bản đồ sau khi được chuẩn hóa cần xây dựng một số hệ thống cơ sở dữ liệu và được cập nhật trên các trang thông tin của cơ quan, nhà nước có nhiệm vụ của tổ chức quản lý, bảo vệ, nghiên cứu, tuyên truyền về biển, đảo. Điều này sẽ tạo ra lợi ích cho việc tìm hiểu, nghiên cứu, nghiên cứu tư liệu về chủ quyền của Việt Nam đối với quần đảo Hoàng Sa, Trường Sa một cách nhanh chóng, dễ dàng; tránh được việc dẫn dắt, sử dụng tư liệu về Hoàng Sa, Trường Sa trôi nổi trên không gian mạng, chưa được chứng minh hoặc chứa yếu tố phản ánh sai lệch chủ quyền của Việt Nam trên Biển Đông.
Ba là, thực hiện công tác thông tin, tuyên truyền về Bộ bản đồ và tư liệu một cách khoa học, có tâm, trọng điểm. Trong bối cảnh hiện tại, ngoài trưng bày, triển khai các bản đồ và tư liệu theo kế hoạch thường niên và các sự kiện thường xuyên về năm của mỗi tổ chức, đơn vị; Cần phát mạnh việc tuyên truyền, giới thiệu Bộ bản đồ và tư liệu, đặc biệt là các sản phẩm tư liệu mới phát hiện, bổ sung… tại các diễn đàn học thuật. Đây là một kênh quan trọng giúp việc lan tỏa những bằng chứng lịch sử và giải pháp về bản quyền chủ quyền của Việt Nam đối với hai quần đảo Hoàng Sa, Trường Sa đến giới nghiên cứu… từ đó cung cấp việc làm minh chứng, khẳng định quyền hợp pháp chủ yếu của Việt Nam ở Biển Đông trên các diễn đàn, ấn phẩm khoa học.
Xây dựng cơ chế, chính sách phù hợp nhằm khai thác các tổ chức trưng bày, triển lãm Bộ bản đồ và tư liệu tại nước ngoài nhiều hơn, hướng đến đối tượng là bạn bè quốc tế và đồng bào ta ở nước ngoài. Trên cơ sở bản đồ và tư liệu hiện có, cần có sự lựa chọn tối ưu những tư liệu, bản đồ, hình ảnh biểu hiện của từng chủ đề; đồng thời biên dịch sang ngôn ngữ các nước đông dân Việt Nam đang sinh sống, công tác, học tập và lao động để xây dựng thành phẩm ấn thông tin phù hợp. Qua đó, mỗi người Việt ở nước ngoài đều có thể sử dụng, giới thiệu về Quần đảo Hoàng Sa và Trường Sa của Việt Nam để bạn bè quốc tế một cách thiết thực, hiệu quả.
Bốn là, bổ sung, hoàn thiện hệ thống tư liệu về chủ tài khoản, quan điểm, lập trường của Đảng, Nhà nước Việt Nam đối phó với vấn đề Biển Đông cũng như chủ quyền đối với quần đảo Hoàng Sa, Trường Sa. Đây là một nội dung hết sức quan trọng, cần được sắp xếp khoa học, hợp lý theo diễn đàn lịch tiến sử, có thể hiện lập trường nhất quán của Việt Nam đối với vấn đề chủ quyền trên Biển Đông. Đồng thời, quan điểm, chính sách và hành động của Việt Nam giai đoạn giai đoạn gần đây cần được khắc họa cụ thể, xác định rõ ràng khả năng thực hiện tính chính nghĩa, tôn giáo luật pháp quốc tế cũng như tinh thần hòa hiệp của Việt Nam trong giải quyết các bất đồng, tranh chấp chấp nhận trên Biển Đông.
Điều này góp phần thực hiện ý chí, quyết tâm trước sau như một toàn Đảng, toàn quân, toàn dân tộc trong việc bảo vệ quyền chủ biển, đảo ngọc của Tổ quốc; qua đó vừa củng cố Cố gắng tin tưởng của nhân dân với công đấu tranh bảo vệ chủ quyền đất nước trên Biển Đông, vừa lan tỏa tính hợp pháp, chính nghĩa, chủ tài giải quyết bất đồng, tranh chấp bằng biện pháp pháp hòa bình của Việt Nam đến bạn bè quốc tế; tranh thủ hỗ trợ quốc tế đối với Việt Nam trong chính sách, lập trường, hành động và ứng phó với các vấn đề liên quan đến quyền chủ trên Biển Đông.
Bộ bản đồ và tư liệu “Hoàng Sa, Trường Sa của Việt Nam - Những bằng chứng lịch sử và pháp lý” là bằng chứng xác thực, đanh thép khẳng định chủ quyền hợp pháp, không thể tranh cãi của Việt Nam đối với hai Quần đảo Hoàng Sa và Trường Sa. Phát huy giá trị Bộ bản đồ và tư liệu trong công tác thông tin, tuyên truyền hiện nay là một trong những yêu cầu, nhiệm vụ quan trọng, góp phần củng cố, nâng cao nhận thức của nhân dân về vấn đề chủ quyền biển , đảo đất nước; thể hiện hợp pháp chủ quyền của Việt Nam trên Biển Đông đến đông đảo bạn bè quốc tế; đồng thời đấu tranh, phản bác với những quan điểm Mot chủ quyền của Việt Nam đối với quần đảo Hoàng Sa và Trường Sa. Đây là cơ sở vững chắc góp phần thực hiện tốt công tác tranh bảo vệ chủ quyền biển, đá tự nhiên của Tổ quốc dưới sự lãnh đạo tuyệt đối, trực tiếp của Đảng trong bối cảnh hiện nay.
_________________
Bài đăng trên Tạp chí Lý luận chính trị số 544
(1) Bộ Ngoại giao, Quận ban Biên giới quốc gia: Chủ quyền của Việt Nam đối với quần đảo Hoàng Sa và Trường Sa , Nxb Tri thức, Hà Nội, 2013, tr.42
(2) Bộ Atlas Universel do Philippe Vandermaelen (1795 - 1869)biên soạn, gồm 6 tập: Châu Âu (tập 1), Châu Á (tập 2), Bắc Mỹ (tập 3), Nam Mỹ (tập 4), Châu Phi (tập 5) và Châu Úc (tập 6).
(3) Mai Hồng - Lê Trọng: Hoàng Sa, Trường Sa là máu thịt Việt Nam, Nxb Thông tin và Truyền thông, Hà Nội, 2015, tr.57.
(4) Bộ Tài Nguyên và Môi Trường: Thuyết minh Chương trình truyền thông về biển và đại dương đến năm 2030, Hà Nội, 2022, tr.15
(5) (6) Bộ Thông tin và Truyền thông: Báo cáo số 12/BC-BTTTT ngày 13-3-2020, Báo cáo kết quả phát triển khai thực hiện Đề án tuyên truyền bảo vệ chủ quyền và phát triển bền vững ,đảo Việt Nam năm 2019 theo Quyết định số 930/QĐ-TTg ngày 28-7-2018 của Thủ tướng Chính phủ, tr.2.
(7) Sở Thông tin và Truyền thông Tỉnh Khánh Hòa: Báo cáo Kết quả thông tin, tuyên truyền chủ quyền biển, đảo , ngày 22-6-2022 (gửi Đoàn công tác Học viện Chính trị khu vực III).
Nhận xét
Đăng nhận xét